Sự khác biệt giữa WCAG và ADA trong ngành công nghệ thông tin là gì? Các điểm chung và đặc thù của chúng, cùng với phương pháp thực hành?

Khi xem xét tính khả dụng kỹ thuật số, WCAG (Web Content Accessibility Guidelines) và ADA (Đạo luật người khuyết tật Mỹ) đều là những nền tảng quan trọng. Tuy nhiên, chúng không phải là cùng một thứ và có những mục đích và phạm vi áp dụng khác nhau. Đối với những người làm trong ngành công nghệ thông tin, việc hiểu chính xác những sự khác biệt này và ứng phó một cách hiệu quả là rất quan trọng.

Bài viết này sẽ giải thích tổng quan về WCAG và ADA, những điểm chung và đặc thù của từng tiêu chuẩn, cũng như cách mà ngành công nghệ thông tin nên tiếp cận một cách toàn diện. Nội dung này đặc biệt hữu ích đối với các quản lý sản phẩm, nhà thiết kế UX/UI và nhà phát triển phần mềm.

Tổng quan cơ bản về WCAG và ADA

WCAG（Web Content Accessibility Guidelines）là gì?

WCAG là bộ hướng dẫn quốc tế về khả năng truy cập nội dung web, được sử dụng rộng rãi trên toàn thế giới. Bộ hướng dẫn này được xây dựng bởi nhóm chuyên gia về khả năng truy cập của W3C (World Wide Web Consortium).

Đặc trưng:

• Mục đích: Đảm bảo rằng tất cả mọi người, bất kể có khuyết tật hay không, đều có thể truy cập vào nội dung web.
• Tiêu chuẩn:
  1. Có thể nhận thức được（Perceivable）: Thông tin và các yếu tố phải có thể được tiếp nhận bằng các giác quan.
  2. Có thể thao tác được（Operable）: Giao diện phải có thể thao tác được bởi người dùng.
  3. Có thể hiểu được（Understandable）: Thông tin và thao tác phải dễ hiểu.
  4. Vững chắc（Robust）: Có khả năng thích ứng với sự phát triển của công nghệ.
• Phạm vi áp dụng: Nội dung của các trang web và ứng dụng di động.

ADA (Đạo luật người khuyết tật Mỹ) là gì?

ADA là một đạo luật được ban hành tại Mỹ vào năm 1990, nhằm cấm phân biệt đối xử với những người khuyết tật và cung cấp cơ hội bình đẳng cho họ.

Đặc trưng:

• Mục đích: Đảm bảo rằng các địa điểm công cộng và dịch vụ có thể được sử dụng bình đẳng đối với người khuyết tật.
• Phạm vi áp dụng: Tất cả các cơ sở và dịch vụ công cộng, bao gồm cả trang web（đặc biệt là Title III）
• Tính chất pháp lý: Nếu không tuân thủ, có nguy cơ bị xử phạt pháp lý hoặc đối mặt với kiện tụng.

Điểm chung giữa WCAG và ADA

1. Cả hai đều nhằm mục đích cải thiện tính khả dụng (truy cập) cho mọi người
   Cả WCAG và ADA đều nhằm mục đích đảm bảo rằng những người khuyết tật có thể sử dụng thông tin và dịch vụ một cách bình đẳng.

2. Áp dụng vào dịch vụ kỹ thuật số
   Cả hai đều tập trung vào tính khả dụng của trang web và ứng dụng. Cụ thể, các vấn đề chung bao gồm hỗ trợ trình đọc màn hình, tối ưu hóa thao tác bằng bàn phím, và thiết kế không có rào cản về màu sắc.

3. Thúc đẩy sự hòa nhập
   Cả hai đều chia sẻ lý tưởng tạo ra một môi trường mà tất cả mọi người, bao gồm cả người khuyết tật, đều có thể sử dụng.

Sự độc đáo của WCAG và ADA

Sự độc đáo của WCAG

• Hướng dẫn kỹ thuật
  WCAG cung cấp các hướng dẫn kỹ thuật cụ thể cho các nhà phát triển và nhà thiết kế. Ví dụ, nó đưa ra các chỉ dẫn như “thêm văn bản thay thế cho hình ảnh” hoặc “đảm bảo có thể thao tác chỉ bằng bàn phím”.

• Tiêu chuẩn quốc tế
  WCAG được áp dụng rộng rãi trên toàn cầu và không giới hạn chỉ ở Mỹ, do đó có thể đáp ứng được các dự án quốc tế.

• Không có tính ràng buộc pháp lý
  WCAG bản thân không phải là một đạo luật, mà được sử dụng như một tiêu chuẩn kỹ thuật. Tuy nhiên, nhiều quốc gia và khu vực pháp lý (ví dụ: ADA hoặc chỉ thị về khả năng truy cập của EU) đã áp dụng WCAG làm cơ sở để xây dựng các quy định pháp lý.

Sự độc đáo của ADA

• Có tính ràng buộc pháp lý
  ADA có tính ràng buộc pháp lý tại Mỹ, và vi phạm có thể dẫn đến rủi ro kiện tụng. Đặc biệt, các cơ sở thương mại và công cộng nếu không tuân thủ ADA có thể bị áp dụng các hình phạt nghiêm ngặt.

• Bao gồm cả các lĩnh vực ngoài kỹ thuật số
  ADA đưa ra các quy định rộng rãi, bao gồm cả việc loại bỏ rào cản đối với các cơ sở vật chất và phương tiện giao thông.

• Tiêu chuẩn mơ hồ
  ADA không đưa ra các tiêu chuẩn kỹ thuật cụ thể về nội dung kỹ thuật số, và việc “xem các trang web như là không gian công cộng” trong các án lệ đã trở thành cơ sở để giải thích điều này.

Phương pháp tiếp cận toàn diện

Để ngành công nghệ thông tin có thể đáp ứng cả WCAG và ADA, các phương pháp sau đây sẽ hiệu quả:

1. Tiến hành phát triển dựa trên tiêu chuẩn WCAG

Vì WCAG cung cấp các hướng dẫn cụ thể và kỹ thuật, việc thiết kế và phát triển nội dung kỹ thuật số dựa trên tiêu chuẩn này thường có thể gián tiếp đáp ứng được yêu cầu của ADA. Đặc biệt, việc tuân thủ mức độ AA của WCAG 2.1 là mục tiêu phổ biến.

2. Đánh giá rủi ro pháp lý

Nếu không tuân thủ ADA, rủi ro kiện tụng sẽ tăng lên. Việc hợp tác với các luật sư và chuyên gia về khả năng truy cập để xác định xem dịch vụ của công ty có gặp vấn đề pháp lý hay không là rất quan trọng.

3. Thực hiện kiểm tra khả năng truy cập

Hãy tích hợp kiểm tra khả năng truy cập vào quy trình phát triển và phát hiện, sửa lỗi sớm. Các phương pháp sau đây sẽ hiệu quả:

• Sử dụng công cụ tự động hóa: Thực hiện kiểm tra đơn giản bằng các công cụ như Axe, WAVE.
• Kiểm tra với người dùng thực tế: Thu thập phản hồi từ người dùng có khuyết tật.

4. Áp dụng thiết kế bao gồm (Inclusive design)

Bằng cách tạo ra các persona giả định cho người dùng có khuyết tật và thực hiện thiết kế khả dụng ngay từ đầu, có thể giảm thiểu chi phí sửa chữa thêm sau này.

5. Thúc đẩy giáo dục và nâng cao nhận thức

Để nâng cao hiểu biết về khả năng truy cập trong toàn bộ đội ngũ, hãy tổ chức các khóa đào tạo về WCAG và ADA.

Tóm tắt

WCAG và ADA là những chỉ dẫn và luật pháp không thể thiếu khi ngành công nghệ thông tin hướng tới việc cải thiện khả năng truy cập. WCAG cung cấp các hướng dẫn kỹ thuật cụ thể, trong khi ADA cung cấp khung pháp lý, giúp hai bên bổ sung cho nhau. Để ngành công nghệ thông tin có thể đáp ứng được những yêu cầu này, cần xây dựng các phương pháp kỹ thuật dựa trên WCAG, đồng thời hiểu rõ các yêu cầu pháp lý của ADA và thiết lập hệ thống để tránh rủi ro pháp lý.

Nội dung có khả năng truy cập không chỉ đáp ứng nghĩa vụ pháp lý mà còn là bước đầu tiên trong việc cung cấp dịch vụ dễ sử dụng và thoải mái cho tất cả người dùng. Hy vọng bài viết này sẽ trở thành một chỉ dẫn thực tế hữu ích cho những người làm việc trong ngành công nghệ thông tin.

Chúng tôi đã phát hành UUU Web Accessibility Widget Tool, công cụ giúp dễ dàng triển khai khả năng truy cập web. Nếu bạn quan tâm đến việc cải thiện khả năng truy cập, hãy xem thêm thông tin chi tiết.