Trên trang web, tiêu đề và nhãn là những yếu tố quan trọng để sắp xếp thông tin và cung cấp điều hướng dễ hiểu cho người dùng. Đặc biệt từ góc độ khả năng truy cập, việc thiết lập đúng tiêu đề và nhãn sẽ giúp ích rất nhiều cho những người dùng có thị lực kém hoặc sử dụng trình đọc màn hình để trải nghiệm trang web một cách thuận tiện hơn.
Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giải thích chi tiết về tầm quan trọng của “tiêu đề” và “nhãn” trong khả năng truy cập web, cũng như phương pháp thiết kế chúng một cách phù hợp.
Lý do tiêu đề và nhãn quan trọng
Tiêu đề và nhãn có vai trò cấu trúc thông tin trên trang, giúp người dùng dễ dàng truy cập vào thông tin cần thiết. Nếu các yếu tố này không được thiết lập đúng cách, đặc biệt là đối với các nhóm người dùng dưới đây, việc sử dụng trang web có thể trở nên khó khăn.
- Người khiếm thị sử dụng trình đọc màn hình: Khi tiêu đề được thiết lập chính xác, họ có thể di chuyển qua các phần của trang một cách hiệu quả. Ngoài ra, nhãn được gắn đúng cách giúp người dùng hiểu rõ chức năng của các biểu mẫu và các yếu tố tương tác trên trang.
- Người dùng có khiếm khuyết về nhận thức: Tiêu đề dễ nhận biết về mặt trực quan sẽ giúp họ nắm bắt thông tin theo từng bước, giúp điều hướng trang mà không bị rối.
- Người dùng di động hoặc người cao tuổi: Dù trên màn hình nhỏ hay khi có giới hạn về thị giác, tiêu đề và nhãn được cấu trúc đúng cách sẽ giúp họ dễ dàng truy cập thông tin hơn.
Vai trò của tiêu đề và cách thiết lập tiêu đề phù hợp
Tiêu đề (Heading) được sử dụng để thể hiện rõ ràng cấu trúc của trang và sắp xếp các cấp độ thông tin một cách trực quan cũng như kỹ thuật. Việc sử dụng tiêu đề một cách hợp lý giúp người dùng dễ dàng nắm bắt nội dung tổng thể của trang và hiểu một cách đơn giản vị trí của họ trong nội dung đó.
1. Sử dụng đúng cấp độ tiêu đề
Việc sử dụng các thẻ HTML từ <h1> đến <h6> để tạo cấu trúc phân cấp cho tiêu đề là rất quan trọng. <h1> đại diện cho tiêu đề chính của trang, và các tiêu đề tiếp theo sẽ giảm cấp độ theo thứ tự. Khi cấu trúc này được thiết lập chính xác, người dùng sử dụng trình đọc màn hình sẽ dễ dàng hiểu được cấu trúc của trang hơn.
Ví dụ tốt:
<h1>: Tiêu đề chính của trang web<h2>: Tiêu đề lớn<h3>: Tiêu đề trung bình<h4>: Tiêu đề nhỏ
Ví dụ xấu:
- Việc bỏ qua cấu trúc phân cấp của tiêu đề và sử dụng tất cả thẻ <h1> để ghi lại là không đúng cách.
- Cấu trúc phân cấp bị nhảy cấp (ví dụ: sử dụng <h4> ngay sau <h1> mà không có <h2> hoặc <h3>).
2. Đặt tiêu đề phù hợp với nội dung.
Tiêu đề nên là văn bản rõ ràng thể hiện nội dung của các phần bên dưới. Cần tránh các biểu hiện mơ hồ hoặc tiêu đề quá ngắn, để người dùng có thể suy đoán nội dung chỉ từ việc đọc tiêu đề đó.
Ví dụ tốt:
- Hướng dẫn truy cập web mới nhất
- Các điểm cần chú ý khi nhập liệu vào biểu mẫu
Ví dụ xấu:
- “Nhấn vào đây”
- “Chi tiết”
Vai trò của nhãn và cách thiết lập nhãn phù hợp
Nhãn được sử dụng để giải thích rõ ràng chức năng hoặc mục đích của các yếu tố tương tác như biểu mẫu và nút bấm. Khi có nhãn chính xác, người dùng dễ dàng hiểu được yếu tố đó làm gì và điều này giúp ngăn ngừa các lỗi thao tác.
1. Gắn nhãn phù hợp cho các yếu tố trong biểu mẫu
Việc gắn nhãn rõ ràng cho từng trường nhập liệu trong biểu mẫu là rất quan trọng. Chẳng hạn, các trường để nhập tên hay địa chỉ email cần có nhãn cụ thể như “Tên” và “Email”. Khi nhãn được thiết lập chính xác, trình đọc màn hình sẽ đọc nhãn đó, giúp người dùng không phụ thuộc vào thị giác hiểu được mục đích của các thao tác.
Ví dụ tốt:
html
<label for="name">Tên</label>
<input type="text" id="name" name="name">
Ví dụ xấu: Không có nhãn hoặc sử dụng các biểu hiện mơ hồ như “Feel 1”
2. Gắn nhãn rõ ràng cho nút và liên kết
Nhãn cho các nút như nút “Gửi” hay “Tiếp theo” cần phải rõ ràng thể hiện hành động mà chúng sẽ thực hiện. Đặc biệt, nếu nhãn của liên kết hoặc nút sử dụng các biểu hiện mơ hồ như “Nhấn vào đây” hay “Tiếp”, người dùng sẽ khó hiểu mục đích của thao tác, đặc biệt là đối với những người sử dụng trình đọc màn hình, việc truyền đạt mục đích thao tác sẽ trở nên khó khăn hơn.
Ví dụ tốt:
- “Gửi yêu cầu liên hệ”
- “Tiến đến bước tiếp theo”
Ví dụ xấu:
- “Nhấn vào đây”
- “Tiếp theo”
Công cụ tối ưu hóa tiêu đề và nhãn
Có một số công cụ để kiểm tra xem tiêu đề và nhãn trên trang web có được thiết lập đúng cách hay không. Bằng cách sử dụng những công cụ này, bạn có thể dễ dàng xác định các điểm cần cải thiện trong khả năng truy cập.
- WAVE（Web Accessibility Evaluation Tool）: WAVE là một công cụ đánh giá khả năng truy cập của trang web, giúp xác định các vấn đề liên quan đến tiêu đề và nhãn.
- Axe: Axe là một công cụ kiểm tra tự động để phát hiện các vấn đề về khả năng truy cập, đặc biệt hữu ích trong việc xác minh các yếu tố biểu mẫu và cấu trúc tiêu đề. Bằng cách sử dụng các công cụ này, bạn có thể kiểm tra xem trang web có dễ sử dụng cho tất cả người dùng hay không.
Hướng dẫn về khả năng truy cập liên quan đến tiêu đề và nhãn.
WCAG (Web Content Accessibility Guidelines) 2.1 đã đặt ra các tiêu chuẩn cụ thể liên quan đến tiêu đề và nhãn. Đặc biệt, tiêu chuẩn “2.4.6 Tiêu đề và nhãn” yêu cầu tiêu đề và nhãn phải chính xác, rõ ràng và được sử dụng một cách hợp lý. Ngoài ra, tiêu chuẩn “1.3.1 Thông tin và mối quan hệ” nhấn mạnh tầm quan trọng của việc truyền đạt cấu trúc nội dung một cách chính xác không chỉ qua hình thức thị giác mà còn cả về mặt kỹ thuật.
Bằng cách tuân theo những hướng dẫn này, bạn có thể xây dựng một trang web dễ dàng truy cập cho tất cả người dùng.
Kết luận
Tiêu đề và nhãn là những yếu tố quan trọng trong khả năng truy cập web, tạo nền tảng để tất cả người dùng dễ dàng tiếp cận thông tin. Bằng cách phân cấp tiêu đề một cách hợp lý và làm rõ nhãn, mọi người, bao gồm cả những người khiếm thị và người sử dụng trình đọc màn hình, đều có thể sử dụng trang web một cách thoải mái. Cải thiện tiêu đề và nhãn là một bước quan trọng để nâng cao khả năng sử dụng tổng thể của trang web và đáp ứng các tiêu chuẩn về khả năng truy cập.
Chúng tôi đã phát hành UUU Web Accessibility Widget Tool, công cụ giúp dễ dàng triển khai khả năng truy cập web. Nếu bạn quan tâm đến việc cải thiện khả năng truy cập, hãy xem thêm thông tin chi tiết.