20 mẹo du lịch Nhật

Mẹo #15: Ứng xử ở đền & chùa — lễ nghi cơ bản, dễ làm ngay (gần như không cần tiếng)

Mục tiêu: vào đền (jinja) và chùa (tera) đúng phép, chụp ảnh lịch sự, cầu nguyện tinh gọn. Bài này tóm tắt quy trình 1 phút + bảng “nên/không nên” + câu nói cực ngắn.

1) Phân biệt siêu nhanh

• Đền (thần đạo): có cổng đỏ (torii), treo dây thừng trắng, chuông. Nghi thức 2 cúi – 2 vỗ tay – 1 cúi.
• Chùa (phật giáo): có tam quan, chuông chùa, nhiều tượng/nhang khói. Nghi thức chắp tay, cúi nhẹ, không vỗ tay.

Không cần nhớ tên tiếng Nhật dài; chỉ cần nhớ đền = vỗ tay, chùa = không vỗ tay.

2) Quy trình 60 giây ở đền

1. Qua cổng: đi lệch trái/phải, không đi giữa cổng.
2. Rửa tay-miệng (chỗ nước trước sân):
   • Múc nước rửa tay trái → tay phải → xúc nước nhấp môi (không chạm môi vào gáo) → rửa lại tay cầm gáo.
3. Dâng cúng: thả vài đồng xu vào hòm.
4. Cầu nguyện:
   • Cúi sâu 2 lần → vỗ tay 2 lần → chắp tay cầu nguyện ngắn → cúi 1 lần.
5. Rời đi: cúi nhẹ trước khi quay lưng.

3) Quy trình 60 giây ở chùa

1. Qua cổng: đi bình thường, giữ trật tự.
2. Hương/khói: nếu có lư hương, xua chút khói vào người (không chọc nhang, không đốt thêm nếu không hướng dẫn).
3. Dâng cúng: thả tiền lẻ, không vỗ tay.
4. Cầu nguyện: chắp tay, cúi nhẹ, cầu nguyện im lặng.
5. Chuông chùa: chỉ gõ khi được cho phép (nhiều nơi hạn chế du khách).

4) Ứng xử chung (đền & chùa)

• Trang phục gọn gàng (vai/đầu gối nên kín hơn khi vào trong điện).
• Giữ im lặng, đi chậm, nhường người đang cầu nguyện.
• Không ăn uống/hút thuốc trong khu vực linh thiêng.
• Tiền lẻ: chuẩn bị xu 5/10/50/100 yên (tiền giấy cũng được).
• Không chạm vào hiện vật/điện thờ nếu không có bảng cho phép.

5) Chụp ảnh đúng phép

• Tìm biển báo: nơi ghi “No Photo/No Video” → tuân thủ.
• Không dùng flash trong điện thờ; không chụp sát mặt người khác khi họ đang cầu nguyện.
• Tripod/đồ bay: hầu như cấm.
• Ảnh kỷ niệm: đứng lệch khỏi bàn thờ/cổng, chụp nhanh – gọn.

6) Mua bùa may (omamori), xin quẻ (omikuji), treo tấm gỗ (ema)

• Omamori: bùa nhỏ cho an toàn, học hành, tình duyên… — mua ở quầy, không mở ruột.
• Omikuji (xin quẻ): lắc ống/nhận tờ quẻ → nếu xấu, buộc vào khung dây trong sân (tuỳ nơi).
• Ema: viết lời cầu chúc lên miếng gỗ rồi treo; có khu vực riêng.

Làm 1–2 nghi thức là đủ. Đừng cố “thu thập” quá nhiều ở một chỗ.

7) “Goshuin” — đóng dấu sổ hành hương (tùy thích)

• Nhiều đền/chùa có sổ goshuin (dấu + thư pháp).
• Mua sổ tại quầy, đưa cho thầy/nhân viên sau khi cầu nguyện; chờ đóng dấu (trả phí nhỏ).
• Không yêu cầu đóng dấu nếu nơi đó không phục vụ lúc đông lễ.

8) Những điều không nên

• Chặn lối ngay trước cổng/điện.
• Leo trèo lên bệ/thềm để chụp ảnh.
• Cười nói to, gọi điện.
• Chạm chuông, gõ trống khi không có hướng dẫn.
• Ném cả nắm tiền; hãy thả nhẹ.

9) Đi lễ đúng thời điểm

• Sáng sớm hoặc chiều muộn: vắng, trang nghiêm, ảnh đẹp.
• Lễ hội lớn: đông nghẹt; đi sớm/giữa tuần để có trải nghiệm tốt hơn.

10) Câu ngắn đủ dùng (tiếng Anh đơn giản)

• “Where is the purification area?” (khu rửa tay ở đâu?)
• “Photo allowed?” (được chụp ảnh không?)
• “Where to buy charms?” (mua bùa ở đâu?)
• “How much?” (giá bao nhiêu?)
• “Thank you.” — luôn hiệu quả.

(Nếu muốn nói tiếng Nhật: chỉ cần “Sumimasen” = xin lỗi/cho hỏi, và “Arigatou” = cảm ơn. Vậy là đủ.)

11) Kịch bản 5 phút tham quan “mẫu”

1. Đến nơi → chụp tổng quan ngoài sân (không che lối).
2. Qua cổng → rửa tay ngắn.
3. Dâng cúng + cầu nguyện theo đền/chùa.
4. Mua 1 bùa hoặc xin 1 quẻ (nếu thích).
5. Chụp vài góc chi tiết (đèn lồng, mái ngói) → rời đi.

12) Checklist 30 giây trước khi vào

• [ ] Trang phục gọn gàng, điện thoại im lặng.
• [ ] Có tiền lẻ.
• [ ] Biết nơi rửa tay.
• [ ] Nắm nghi thức: đền = vỗ tay, chùa = không vỗ tay.
• [ ] Không chụp nếu có biển cấm.

Kết

Giữ ba điều: tôn trọng – yên tĩnh – gọn gàng. Làm theo quy trình 60 giây cho đền/chùa, để ý biển báo và dùng câu ngắn, bạn sẽ tham quan đúng phép mà vẫn tận hưởng trọn vẹn vẻ đẹp tinh thần của Nhật Bản.